Ένα ταξίδι στην Χίο είναι εμπειρία! Η Χίος είναι πολυμορφική και απρόβλεπτη. Με θαυμάσιες και πολυάριθμες παραλίες, με παλιά πετρόχτιστα αρχοντικά, με Βυζαντινές εκκλησίες και μεσαιωνικά χωριά. Με γραφικά παραθαλάσσια χωριουδάκια, ή άλλα σκαρφαλωμένα στα βράχια απόκρημνων βουνών. Η Μυροβόλος Χίος με τα παραδοσιακά ταβερνάκια με τους Χιώτικους νόστιμους μεζέδες και με τους φιλόξενους κατοίκους. Τη μια στιγμή νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε ένα κλασικό Αιγαιοπελαγίτικο νησί και την επόμενη στον Μυστρά. Περπατάς σε καλντερίμια χωριών και νομίζεις ότι ξαφνικά θα δεις πειρατές να εμφανίζονται μπροστά σου από το παρελθόν.
Η Χίος του κεντρικού ανατολικού Αιγαίου -το πέμπτο σε μέγεθος νησί της Ελλάδος- είναι ωραία, μοναδική, ευχάριστη, οικονομική, φιλόξενη και θα σας μείνει αξέχαστη!
Με την μοναδική μαστίχα της, με τα πασίγνωστα αρωματικά μανταρίνια της, με την παράδοση της, με τα αρώματα των γιασεμιών και των λεμονανθών, θα σας ενθουσιάσει, θα σας ξαφνιάσει και θα σας συνεπάρει!
Αφιερώστε μερικές ημέρες παραμονής για να προλάβετε να την γνωρίσετε. Πραγματικά αξίζει!
Δείτε Βίντεο με μερικές από τις ομορφιές της Χίου και πληροφορίες για κάποια μέρη της Χίου:
Σύντομη ιστορία της πόλης:
Αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν δείξει ότι η Χίος κατοικήθηκε συνεχόμενα από το 6000 π.Χ. Η αρχαία πόλη χτίστηκε από Έλληνες μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα πριν από το 1000 π.Χ. Οι φιλολογικές μαρτυρίες μιλούν για μια πόλη ακμάζουσα και μεγάλη με τείχος για την προστασία από την επιδρομή πειρατών.
Από το ξεκίνημά της έως τώρα έχει περάσει μεγάλες περιόδους ευημερίας και παρακμής και σε κάθε ανοικοδόμηση, η πόλη κάλυπτε πάντοτε την ίδια γεωγραφική περιοχή.
Σύμφωνα με τη μυθολογία το νησί πήρε το όνομά του από το Χίο, το γιο του Ποσειδώνα ή του Ωκεανού. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν και Οφιούσα, Αιθάλη, Μάκρις και Πιτυούσα.
Γύρω στο 3000 π.Χ., εμφανίστηκαν στη Χίο, οι Πελασγοί. Αργότερα, στο νησί εγκαταστάθηκαν Αχαιοί, και το 1100 π.Χ. οι Ίωνες. Από τότε, η Χίος άρχισε σταθερά να προοδεύει και τον 6ο π.Χ. αιώνα έφθασε στο απόγειο της ακμής της. Οι Χιώτες παρήγαγαν περίφημο κρασί και καλλιεργούσαν την επική ποίηση και τη γλυπτική και εξασφάλιζαν τα προς το ζην από το δουλεμπόριο.
Είναι γενικά αποδεκτό ότι ο Όμηρος καταγόταν από τη Χίο και έζησε σε αυτήν τον 8ο αιώνα π.Χ.
Το 493 π.Χ., η Χίος υποδουλώθηκε στους Πέρσες και εξαναγκάστηκε να πολεμήσει στο πλευρό τους εναντίον των Ελλήνων. Σύντομα ελευθερώθηκε και από το 478 π.Χ. εντάχθηκε στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Η Χίος κατακτήθηκε το 1566 από τους Τούρκους. Το 1821 μαζί με τη Σάμο συμμετείχε στην επανάσταση, αλλά τον επόμενο χρόνο οι Τούρκοι θέλοντας να τους τιμωρήσουν έσφαξαν 85.000 άτομα. Η άγρια αυτή σφαγή της Χίου συγκλόνισε την κοινή γνώμη της Ευρώπης και ενέπνευσε καλλιτέχνες όπως τον συγγραφέα Βίκτωρ Ουγκώ (Victor Hugo) και τον ζωγράφο Ντελακρουά (Eugene Delacroix).
Ένας ισχυρότατος σεισμός το 1881 στην Χίο άφησε πολλά θύματα και προκάλεσε ανυπολόγιστες καταστροφές.
Η Χίος είναι η πατρίδα των Αδαμάντιου Κοραή, Ανδρέα Συγγρού, Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, Νεοφύτου Βάμβα και άλλων επιφανών Ελλήνων.
Την επισκέφτηκε ο απόστολος Παύλος κατά την επιστροφή του από το τρίτο ιεραποστολικό ταξίδι, όπου και παρέμεινε για μία μέρα. Την εποχή εκείνη βρισκόταν υπό ρωμαϊκή κατοχή.
Η Χίος ήταν αδιαμφισβήτητα μια από τις πιο σημαντικές πόλεις των ελληνικών Αποικιών στην Ιωνία (Μικρά Ασία). Απέκτησε την ανεξαρτησία της και ενσωματώθηκε στην Ελλάδα την 11/11/1912 που είναι και τοπική Αργία.
Αξιοθέατα πόλης:
Κάστρο:
Έχει έκταση 180.000 τ.μ. και τα τείχη του περικλείουν οικισμό με περίπου 650 κατοίκους. Η κατοίκηση στο χώρο του Κάστρου μαρτυρείτε τουλάχιστον από τους ελληνιστικούς χρόνους ενώ ευρήματα πιστοποιούν την συνέχιση της κατοίκησης στους Ρωμαϊκούς και στους πρωτοβυζαντινούς χρόνους.
Ναοί των μεσοβυζαντινών χρόνων μαρτυρούνται από τις πηγές (10ου αι.) και από ευρήματα ανασκαφών (11ου αι.)
Βιβλιοθήκη Κοραή:
Είναι μια από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1792 και περιλαμβάνει περίπου 130.000 τόμους.
Στο ίδιο κτίριο στεγάζεται το Εθνολογικό και Λαογραφικό Μουσείο Αργέντη.
Αρχαιολογικό Μουσείο.
Με ενδιαφέροντα εκθέματα βρίσκεται στην οδό Μουσείου, νότια του λιμανιού.
Ναυτικό Μουσείο. Είναι γνωστό ότι ακόμη και σήμερα οι Χιώτες είναι ιδιοκτήτες του περισσότερου από του μισού ελληνόκτητου στόλου. Το Βυζαντινό Μουσείο της Χίου βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της πόλεως (Πλατεία Βουνακίου). Το κτίριο του μουσείου είναι ένα οθωμανικό τζαμί.
Η Δημοτική Πινακοθήκη της Χίου βρίσκεται στην οδό Ανδρέα Συγγρού, στο κέντρο της πόλεως. Συγκεκριμένα απέχει μόλις μερικά μέτρα από την κεντρική πλατεία (Πλατεία Βουνακίου).
Μύλοι:
Στο 1,5 χλμ. βόρεια της πόλης βρίσκονται οι Μύλοι της Χίου χτισμένοι σε ένα μικρό λιμενοβραχίονα στην περιοχή Ταμπάκικα. Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου, αναπτύχθηκε στη Χίο μιας μικρής κλίμακας βιομηχανική υποδομή. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, οι πολιτικές αλλαγές που διαδραματίστηκαν μετά στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη- που ήταν παραδοσιακές αγορές των Χιώτικων προϊόντων-καθώς επίσης και ο γρήγορος εκσυγχρονισμός της βιομηχανικής παραγωγής απέκλεισαν τις Χιακές βιομηχανίες.
Το κύριο προϊόν των μικρών βιομηχανιών της Χίου ήταν τα κατεργασμένα δέρματα, που παράγονταν στα Βυρσοδεψία, τα οποία βρίσκονταν στα βόρεια της πόλης στην περιοχή Ταμπάκικα. Οι 4 αυτοί ανεμόμυλοι ήταν μέρος της βιομηχανικής αυτής παραγωγής.
Επίσης στην πόλη της Χίου μπορείτε να:
• Απολαύστε τον καφέ σας στην πλατεία Βουνακίου κάτω από τεράστια πλατάνια ή μέσα στο πράσινο, στον Δημοτικό κήπο Χίου (πάνω από την πλατεία)
• πιείτε καφέ στην Προκυμαία με θέα την θάλασσα (το λιμάνι της Χίου)
• να κάνετε μια βόλτα στην Απλωταριά, το κέντρο της αγοράς της Χίου.
Κάμπος:
Προάστιο της πόλης προς τα Νότια. Ο Κάμπος από τις πιο όμορφες περιοχές του νησιού, είναι κατάφυτη έκταση στα νότια της πόλης που καλύπτεται κυρίως από περιβόλια εσπεριδοειδών.
Το χώρο επέλεξαν τόσο οι Γενοβέζοι, για να κτίσουν τις επαύλεις τους το 14ο αιώνα όσο και οι ντόπιοι αριστοκράτες στα μετέπειτα χρόνια. Δυστυχώς η σφαγή του 1822 και μετά ο σεισμός του 1881 κατέστρεψαν τα σημαντικά αυτά οικοδομήματα. Τα περισσότερα υπάρχοντα αρχοντικά έχουν κτισθεί στο τέλος του 19ου Αιώνα.
Μάγγανος και αυλή Καμπούσικου σπιτιού Γαλάτουλα Ψηλοί τοίχοι από θυμιανούσικη πέτρα προστατεύουν την κάθε ιδιοκτησία από τους αέρηδες και το κρύο.
Τα περιβόλια ποτίζονται από πηγάδια με μάγγανο που στο παρελθόν το γύριζαν ζώα για να ανασύρουν νερό.
Κεντρική Χίος
Καρφάς:
Τουριστική παραθαλάσσια περιοχή 7 χλμ. νότια της πόλης με πολλά ξενοδοχεία, τουριστική υποδομή και μια υπέροχη μεγάλη παραλία με χρυσή άμμο. Η θάλασσα είναι ζεστή και είναι κατάλληλη για παιδιά γιατί βαθαίνει πολύ αργά και σταδιακά.
Το καλοκαίρι έχει πολλούς παραθεριστές.
Θυμιανά:
Βρίσκονται 7 χιλιόμετρα νότια της πόλης της Χίου. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του νησιού με περίπου 1600 κατοίκους. Είναι γνωστό για τα πολλά του νταμάρια από τα οποία εξάγεται η θυμιανούσικη πέτρα σε πολλές αποχρώσεις του καφέ, μπέζ και του κόκκινου χρώματος. Η εικονιζόμενη εκκλησία είναι το Αγίου Ευστρατίου και είναι ένα αριστούργημα της τοπικής αρχιτεκτονικής.
Στα 2χλμ από τα θυμιανά βρίσκεται το λιμάνι της Αγ. Ερμιόνης και ο Mέγας Λημιώνας.
Αυγώνυμα:
16 χιλιομέτρα από την πόλη της Χίου, σε ένα βραχώδη λόφο υπάρχει το γραφικό χωριό των Αυγωνύμων. Τα σπίτια είναι χτισμένα από πέτρα και οι κάτοικοι του χωριού είναι πλέον πολύ λίγοι. Στη διάρκεια του ηλιοβασιλέματος, η θέα του Αιγαίου πελάγους και των Ψαρών, η μεσαιωνική θέση παρατηρητηρίου και η καθαρή παραλία «Ελίντα» αποτελούν μοναδικά μοτίβα για τους επισκέπτες.
Ανάβατος:
16 χλμ. από την πόλη, έχει χτιστεί σε ένα κωνικό βράχο 450 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, με απόκρημνες πλευρές προς τα νότια και δυτικά και με μια μόνο πρόσβαση προς βόρεια.
Το χωριό εγκαταλείφθηκε μετά τις φοβερές σφαγές του 1822 και σήμερα αποτελεί εθνικό μνημείο για όλους τους Χιώτες. Είναι πλέον σχεδόν ερημωμένο, χωρίς μόνιμους κατοίκους.
Τα σπίτια μέσα από τα τείχη ήταν στενά και κατασκευασμένα από γκρι πέτρα με επίπεδες σκεπές, χαμηλές πόρτες και μικροσκοπικά παράθυρα σαν πολεμίστρες. Δίκαια αποκαλείται ο Μυστράς του Αιγαίου.
Λιθί:
Το τοπωνύμιο πιθανόν προέρχεται από το χαρακτηριστικό του «Αληθής Λιμένας» που δόθηκε στο σημείο αυτό από παλιούς ταξιδιώτες.
Το Λιθί είναι η γενέτειρα του Ανδρέα Συγγρού- η οικογενειακή κατοικία του οποίου ακόμη σώζεται- του Αγίου Νεκταρίου, του Αρχιεπισκόπου της Πεντάπολης. Το Λιθί είναι γνωστό ψαροχώρι. Το ηλιοβασίλεμα είναι ξεχωριστό και αξέχαστο. Αξίζει τον κόπο να επισκεφτεί κανείς την αμμώδη παραλία του και να απολαύσει την όμορφη θάλασσα και το φρέσκο ψάρι.
Νέα Μονή:
Το μοναστηριακό συγκρότημα της Νέας Μονής, το επιφανέστερο μνημείο των μεσαιωνικών χρόνων στη Χίο, ιδρύθηκε στα μέσα του 11ου αι. με Βυζαντινή αυτοκρατορική χορηγία. Σύμφωνα με την παράδοση στη θέση όπου κτίσθηκε το «Καθολικό» είχε βρεθεί, από τρεις Χιώτες ασκητές, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, κρεμασμένη σε κλάδο μυρσίνης. Όταν ο Κωνσταντίνος ο Μονομάχος ανέβηκε στο θρόνο, ανοικοδομήθηκε το Καθολικό και στη συνέχεια διακοσμήθηκε με ψηφιδωτά. Το 1049 έγιναν τα εγκαίνια του ναού και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1055, επί της βασιλείας της Θεοδώρας (1055-1056).
Η Νέα Μονή είναι αποτελεί μνημείο διεθνούς σημασίας, αλλά επανειλημμένως καταστράφηκε τον 19ο αιώνα. Το 1822 λεηλατήθηκε από τους Τούρκους και επίσης καταστράφηκε από το σεισμό του 1881, ο οποίος προκάλεσε την κατάρρευση του τρούλου, της αψίδας του ιερού του καθολικού όπως επίσης και την καταστροφή πολλών μωσαϊκών. Στα νεότερα χρόνια έγιναν προσπάθειες για την αναστύλωση του μνημείου και τη διατήρηση των μωσαϊκών του καθολικού. Η Νέα Μονή ανήκει στα μνημεία που έχουν χαρακτηρισθεί ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς και προστατεύονται από την UNESCO.
Νότια Χίος
Η γη της Μαστίχας. Η μαστίχα της Χίου ευδοκιμεί μόνο στην Νότια Χίο. Η Νότια Χίος περιλαμβάνει τα 24 μαστιχοχώρια. Τα πιο τουριστικά από αυτά είναι:
Αρμόλια:
Είναι ένα μεσαιωνικό χωριό το οποίο έχει ξαναχτιστεί. Υπάρχουν μερικές αψίδες που έχουν απομείνει πάνω από τους στενούς δρόμους στο κέντρο του χωριού, οι οποίες δίνουν μια ιδέα της πραγματικής του όψης.
Οι Αρμολούσοι διατηρούν μια μακρόχρονη παράδοση στην κατασκευή και διακόσμηση κεραμικών όπως στάμνες, βάζα, κανάτες, κούπες και κύπελλα ώστε να υπάρχει μια θαυμάσια συλλογή τοπικών κεραμικών.
Σ’ ένα λόφο επίσης στα δυτικά του χωριού βρίσκεται το βυζαντινό Κάστρο των Απολίχνων.
Πυργί:
Βρίσκεται 25 χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου, Χαρακτηριστικά που κάνουν το χωριό μοναδικό είναι η μοναδική ασπρόμαυρη γεωμετρική διακόσμηση των εξωτερικών τοίχων των σπιτιών -ξυστά. Αυτή είναι μια τεχνική σκαλίσματος με το χέρι γεωμετρικών μοτίβων σε άσπρο και μαύρο. Μεσαιωνικό και αυτό με στενούς δρόμους, αμέτρητες εκκλησίες και τον βυζαντινό ναό των Αγίων Αποστόλων του 13ου αιώνα.
Τα σπίτια του χωριού είναι σφιχτά δεμένα το ένα με το άλλο ώστε να σχηματίζουν ένα συμπαγή δομή. Τα σοκάκια είναι πλακόστρωτα και στενά. Το Πυργί έχει αναδειχθεί διατηρητέο μνημείο.
Οι κάτοικοι του πλέον ζουν κυρίως από την μαστίχα.
Μαύρα Βόλια
Σε απόσταση 5 χιλιόμετρα βρίσκεται η μοναδική παραλία Μαύρα Βόλια, με τα βαθιά αλλά καθαρά νερά της και τα μαυρα βότσαλα που έχουν προκύψει από την έκρηξη ηφαιστείου, καθώς και το Εμποριό, όπου κατά τις συστηματικές ανασκαφές στο λόγο του Προφήτη Ηλία, ήρθε στο φως αρχαϊκός οικισμός που περιλάμβανε μια τειχισμένη ακρόπολη με ένα Μέγαρο και Ναό της Αθηνάς και τα σπίτια έξω από αυτή, καθώς και ιερό κοντά στο λιμάνι.
Ολύμποι:
Είναι ένα μεσαιωνικό χωριό του 14ου αιώνα και βρίσκεται σε απόσταση 31 χιλιομέτρων ΝΔ της πόλης της Χίου, 6 χιλιόμετρα από το Πυργί στο δρόμο προς τα Μεστά. Αρχιτεκτονική αντίστοιχη των Μεστών αλλά με εμφανείς αλλοιώσεις με το πέρασμα των χρόνων.
Ανακηρύχθηκε και αυτό διατηρητέο μνημείο.
Η κοντινότερη, στο χωριό παραλία, είναι τα Κάτω Φανά σε μια απόσταση 6 χιλιομέτρων. Τα Φανά ήταν ένας τόπος λατρείας του νησιού με τη μακρόχρονη παράδοση που άρχισε τον 9ο αιώνα π.Χ., συνεχίστηκε με τις λαμπρές φάσεις της αρχαϊκής εποχής, μετατράπηκε σε χριστιανικό κέντρο από τα πρωτοβυζαντινά χρόνια για να καταλήξει σήμερα σ’ ένα μικρό εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων κτισμένο στον ίδιο ακριβώς χώρο, σ’ ένα ύψωμα που λίγο απέχει από τον όρμο.
Στα 3χλμ. από τους Ολύμπους βρίσκεται το σπηλαιοβάραθρο της Συκιάς με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Έχει μέγιστο βάθος 57 μέτρα και βρίσκεται σε υψόμετρο 100 περίπου μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο κεντρικός του θάλαμος έχει διαστάσεις 40 Χ 40.
Η αρχή της δημιουργίας του τοποθετείται στο Ανώτερο Ιουρασσικό (πριν 150 εκατομμύρια χρόνια) ενώ η ολοκλήρωση τους κατά το Κενοζωϊκό (πριν 50 εκατομμύρια χρόνια).
Μεστά:
36 χλμ στο Νοτιοδυτικά της πόλης βρίσκονται τα Μεστά, ένα πολύ καλά διατηρημένο χωριό -κάστρο της βυζαντινής περιόδου (12ος – 15ος αιώνας).
Το καστροχώρι αυτό έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο, χτισμένο με γκρίζα πέτρα, σε οδηγεί πίσω στους αιώνες με τις λίγες αλλοιώσεις που έχει υποστεί με το πέρασμα των χρόνων. Οι δρόμοι είναι πετρόστρωτοι, στενοί και σκεπασμένοι με καμάρες. Αυτός ο τύπος φρουρίου, χτίστηκε για προστασία από τις συχνές επιδρομές των πειρατών και των Τούρκων.
Σε μια απόσταση 4 χλμ. βρίσκεται ο Λιμένας Μεστών.
Καλαμωτή:
Περίπου 21 χλμ. νότια από την πόλη της Χίου, ένα χωριό με περίπου 850 κατοίκους, κυρίως μαστιχοπαραγωγούς.
Κοντά στο χωριό της Καλαμωτής βρίσκεται επίσης και η παραλία της Κώμης, μια από τις πιο κοσμοπολίτικες παραλίες του νησιού με άμμο. Εκεί θα βρείτε πολλές ταβέρνες, μπαράκια, καφετέριες, ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα καθώς και πολλά είδη τουριστικών εγκαταστάσεων.
Καταρράκτης:
Είναι ένα παράκτιο χωριό, απόστασης 16 χιλιομέτρων νότια από την πόλη της Χίου.
Το χωριό έχει ένα μικρό και όμορφο λιμάνι, μια καλή παραλία και πολλές ταβέρνες που προσφέρουν φρέσκα ψαρικά και θαλασσινά.
Βόρεια Χίος
Βροντάδος:
Είναι μια παραθαλάσσια πόλη, τέσσερα χιλιόμετρα βόρεια της πόλης της Χίου και Νοτιοανατολικά του βουνού Αίπος. Ο Βροντάδος είναι πλέον ενωμένος με την πόλη της Χίου. Ο πληθυσμός του είναι 4500 άνθρωποι πολλοί από τους οποίους είναι ναυτικοί. Ο βράχος της Δασκαλόπετρας, πάνω από την βορειότερη παραλία του Βροντάδου, είναι ένα από τα πιο γνωστά μνημεία του νησιού. Ο Βροντάδος είναι γνωστός για το έθιμο του Ρουκετοπόλεμου -μεταξύ δύο εκκλησιών- το Πάσχα. Στην περιοχή αξίζει να θαυμάσει κανείς τους ανεμόμυλους που υπάρχουν κι έχουν θέα την παραλία. Συνδέθηκε στενά με την παράδοση του Ομήρου και θεωρήθηκε το Σχολείο του μεγάλου ποιητή. Οι μαρτυρίες πολλών αρχαίων συγγραφέων συνηγορούν σε αυτήν την άποψη.
Παντουκιός:
Είναι ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό στην ανατολική πλευρά του νησιού κοντά στο χωριό Συκιάδα με φυσικό λιμάνι και ταβέρνα.
Λαγκάδα:
16 χλμ. βόρεια της πόλης της Χίου βρίσκεται το γραφικό παραθαλάσσιο χωριό της Λαγκάδας με το μεγάλο φυσικό λιμάνι του. Η Λαγκάδα προέρχεται από τους αρχαίους οικισμούς των Κοίλα και της Κυδιάντα.
Οι κάτοικοι ήταν κυρίως ναυτικοί και ψαράδες. Στη Λαγκάδα σήμερα, ο επισκέπτης μπορεί να ενοικιάσει δωμάτια και να απολαύσει τα παραδοσιακά θαλασσινά και τους μεζέδες σε ταβέρνες που βρίσκονται κατά μήκος της παραλίας.
Καρδάμυλα:
28 χλμ. από την πόλη της Χίου, προς τα βόρεια και κατοικούν περίπου 2000 άνθρωποι. Χωρίζονται σε δύο χωριά.
Τα Άνω Καρδάμυλα είναι το παλαιό χωριό και απλώνεται στον απόκρημνο λόφο «Βουνό της Γριάς». Το χωριό χαρακτηρίζεται από την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική, τους στενούς του δρόμους και τα σπίτια του που είναι χτισμένα κυρίως από πέτρα. Τα παλαιά Καρδάμυλα περιγράφονται από τον Θουκιδίδη. Το χαμηλότερο χωριό ονομάζεται Μάρμαρο κι απέχει 2 χιλιόμετρα από το άνω χωριό. Το Μάρμαρο είναι χτισμένο στο βάθος ενός υπήνεμου κόλπου και προστατεύεται από το μικρό νησάκι που καλείται «Νησί».
5 χλμ. από τα Καρδάμυλα βρίσκεται ο Ναγός στο βόρειο τμήμα της Χίου. Πρόκειται για μία μικρή γραφική παραλία με χρωματιστά μικρά βότσαλα, που προσελκύει πλήθος επισκεπτών. Τα νερά της είναι κρυστάλλινα, πεντακάθαρα και πολύ κρύα καθώς στην περιοχή υπάρχουν αρκετά τρεχούμενα νερά. Η περιοχή διαθέτει ενοικιαζόμενα δωμάτια και ψαροταβέρνες που προσφέρουν θαλασσινό φαγητό. Ένα χλμ. μετά βρίσκεται ο Γιόσονας, μία γραφική παραλία με μικρά και μεγάλα βότσαλα, που συνήθως έχει μεγάλα κύματα. Τα νερά της είναι καθαρά και κρυστάλλινα αλλά κρύα.
Η βόρεια και Βορειοδυτική Χίος διαφέρει σημαντικά από τη νότια και ανατολική πλευρά του νησιού από την άποψη του φυσικού περιβάλλοντος και της παραγωγικότητας.
Τα χωριά είναι μικρά και απομονωμένα και πάντα μακριά από τη θάλασσα.
Κηπουριές:
Στους πρόποδες του Πεληναίου σε ένα όμορφο πράσινο περιβάλλον σε απόσταση 37 χιλιόμετρων από την πόλη της Χίου. Το συγκεκριμένο χωριό έχει γίνει γνωστό από την πέτρινη πλατεία του. Έχει ταβέρνα με καλό φαγητό.
Κουρούνια:
59 χιλιόμετρα από την πόλη είναι γνωστά για την ποικιλία του κρασιού που παραγόταν εκεί.
Βολισσός:
Βρίσκεται 40 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του νησιού και είναι το μεγαλύτερο χωριό στη βορειοδυτική Χίο. Η Βολισσός, κατά τον Θουκυδίδη, ήταν κάποτε μια παλιά αιολική πόλη και φημίζονταν ως η γενέτειρα του Ομήρου. Στην κορυφή του λόφου υπάρχει ένα βυζαντινό κάστρο. Ο Μάναγρος, τα Μαγεμένα, η Γωνιά, τα Λιμνιά (λιμάνι το οποίο συνδέεται ακτοπλοϊκά με το νησί των Ψαρών), τα Λευκάθια, η Λήμνος, η Λάμσα, είναι παραλίες του χωριού που βυθίζονται στην μπλε θάλασσα του Αιγαίου Πελάγους.
Αγία Μαρκέλλα:
6 χλμ από τη Βολισσό βρίσκεται η μονή, το προσκύνημα και η παραλία της Αγίας Μαρκέλλας. Στις 22 Ιουλίου που είναι ημέρα επίσημης αργίας για το νησί, χιλιάδες πιστοί έρχονται από διάφορα σημεία του νησιού αλλά και της Ελλάδας για την εορτή της Αγίας Μαρκέλλας της Χιοπολίτιδος, προστάτιδας της Χίου. Η μεγάλη παραλία που αντικρίζει τα Ψαρά, αποτελείται από άμμο και ψιλό βότσαλο και είναι γνωστή για τα καθαρά αλλά κρύα νερά της. Στο τέλος της παραλίας, υπάρχει το μονοπάτι που οδηγεί στο σημείο όπου μαρτύρησε η Αγία Μαρκέλλα. Σε αυτό το σημείο, αναβλύζει ζεστό νερό μέσα στη θάλασσα.
Αγιο Γάλας:
72 χλμ. από την πόλη, το χωριό είναι χτισμένο στη βορειοδυτική Χίο στην κορυφή ενός βραχώδους βουνού. Μοναδικές σπηλιές με σταλακτίτες και σταλαγμίτες εκτείνονται κάτω από το χωριό. Άνθρωποι εγκαταστάθηκαν σε αυτή τη σπηλιά στη διάρκεια της Νεολιθικής Περιόδου (6000-5000 π.Χ) και έζησαν μέχρι το 2700 π.Χ. Κομμάτια από αντικείμενα πηλού δείχνουν ότι η σπηλιά χρησιμοποιούνταν επίσης κι ως ιερό στους Αρχαϊκούς και Ρωμαϊκούς χρόνους. Από την Βυζαντινή περίοδο έως σήμερα έχει εξυπηρετήσει ως τόπος χριστιανικής λατρείας αφιερωμένο στην Παναγία Αγιογαλούσαινα.
Υπάρχει επίσης ένα μικρό εκκλησάκι της Αγίας Άννας μέσα στην σπηλιά. Το όνομα του χωριού σημαίνει γαλακτώδη νερό που πέφτει από τους σταλακτίτες της σπηλιάς.
Βίγλες
Οι Βίγλες που υπάρχουν διάσπαρτες σε όλη την Χίο (ονομάζονται επίσης και Φρυκτωρίες) ήταν παρατηρητήρια σημαντικά για το αμυντικό σύστημα του νησιού από τις αρχές του 11ου αιώνα έως και τις αρχές του 19ου αιώνα μ.Χ.
Πρόκειται για κυλινδρικά κτίρια, (εκτός από τη Βίγλα Κουλά στο κάστρο της Χίου, η οποία είναι ημικυκλική) των 12 έως 20 μέτρων ύψους, με 15 μέτρα διάμετρο.
Στο εσωτερικό τους, οι Βίγλες ήταν γεμάτες από μπάζα κατεδάφισης μέχρι τα 2/3 του ύψους τους. Αν ο Βιγλάτορας (παρατηρητής) έβλεπε ένα εχθρικό πλοίο ενημέρωνε τους άλλους βιγλάτορες ανάβοντας φωτιά τη νύχτα ή με σήματα καπνού τη μέρα έτσι ώστε οι κάτοικοι να έχουν χρόνο να προετοιμάσουν την άμυνά τους.
Έτσι υπήρχαν ξύλα στο εσωτερικό της Βίγλας προκειμένου ο Βιγλάτορας να είναι ικανός να κάνει σήματα αμέσως.
Στον νομό Χίου ανήκουν και τα νησάκια:
Οινούσες:
Ένα μικρό συγκρότημα από νησιά, γνωστά από τα αρχαία χρόνια για τα γνωστά τους κρασιά. Το λιμάνι είναι μεγάλο και ασφαλές.
Στα μέσα του 17ου αιώνα, αποικήθηκε από βοσκούς από το Χιώτικο χωριό Καρδάμυλα, όντας γεμάτο από κατσίκια και ονομάστηκε Εγνούσα. Από τα μέσα του 19ου αιώνα οι κάτοικοι, εργάζονταν στη θάλασσα, έγινα πλοιοκτήτες και σήμερα έχουν στην ιδιοκτησία τους περισσότερα από 500 πλοία. Πολλά μέλη των φατριών του Λιβανού, του Λεμού και του Πατέρα γεννήθηκαν στις Οινούσσες. Έτσι θεωρούνται ότι είναι το πιο πλούσιο νησί σε όλον τον κόσμο.
Στη Νοτιοδυτική ακτή, μπορείτε να διαλέξετε μεταξύ των παραλίων, Ζεγάπα, Βιλάλη ή Κάστρο.
Ψαρά:
Είναι ένα μικρό νησί κοντά στο βορειοδυτικό τμήμα της Χίου με 400 περίπου κατοίκους. Τα Ψαρά είναι η γενέτειρα του επαναστάτη και ήρωα Κανάρη. Τα Ψαρά αφιέρωσαν τον εμπορικό τους στόλο -τον τρίτο μεγαλύτερο το 1820 στην Ελλάδα μετά από εκείνον της Ύδρας και των Σπετσών- για την απελευθέρωση και πλήρωσαν ακριβά γι’ αυτό. Λέγεται ότι 3.000 από τους 30.000 κατοίκους δραπέτευσαν σε μικρές βάρκες οι οποίες ήταν σωστικές του γαλλικού στόλου, αλλά η πλειοψηφία οπισθοχώρησε στην μπαρουταποθήκη στην κορυφή ενός λόφου και ανατίναξαν τους εαυτούς τους καθώς δεν ήθελαν να παραδοθούν στους αντιπάλους.
